Evliya Çelebi : Isfakya

Σχόλια μεταξύ σοβαρού κι αστείου στο:
Από το οδοιπορικό του Οθωμανού Εβλιγιά Τσελεμπί στην ΚΡΗΤΗ το 1668, αναρτημένο στο ΣΑΔΕΝΤΡΠΕΣΑΙ

Το κείμενο με italics, τα σχόλιά μας με bold.

Σφακιά Κρήτης
Κάποτε ένα Ισπανικό καράβι με πολλά κορίτσια προσάραξε κοντά στα Σφακιά. Οι κοπέλες βγήκαν έξω στη στεριά για να απολαύσουν τον ήλιο. Όμως ξέσπασε καταιγίδα και αναγκάστηκαν να περάσουν τη νύχτα στα βουνά. Εκεί όμως τις βρήκαν οι δαίμονες. Όταν έμαθαν οι Ισπανοί τι συνέβη από τη ντροπή τους άφησαν τις κοπέλες στην Κρήτη και οι δαίμονες τις πήραν μαζί τους. Τα κορίτσια από την Ισπανία, από τότε που πάτησαν το πόδι τους στην Κρήτη ζουν μαζί με τους δαίμονες στα βουνά των Σφακιών. Μέσα σε ένα χρόνο από τότε που συναντήθηκαν για πρώτη φορά όλα τα κορίτσια γέννησαν από ένα αγόρι και ένα κορίτσι. Από αυτά τα παιδιά προέρχεται ο λαός που κατοικεί στα Σφακιά.

Τα κορίτσια εξ Ισπανίας ήταν συγκεκριμένα από την Χώρα των Βάσκων, την Βασκία.

Έτσι έχομε την ετυμολόγηση: Βασκία - Φασκία - Σφακία - Σφακιά, αλλά και την ομοιότητα στον χαρακτήρα: Βάσκοι και Σφακιανοί είναι το ίδιο ανυπότακτοι!

Κι επί τη ευκαιρία, ΛΕΥΤΕΡΙΑ ΣΤ' ΑΔΕΡΦΙΑ ΜΑΣ ΤΟΥΣ ΒΑΣΚΟΥΣ!!!

Όσο για τους δαίμονες-πατέρες των Σφακιανών, καλά λένε, λοιπόν, πως "οι Σφακιανοί μυρίζου του δαιμόνου" !

Πάντως ανθρώπινη καταγωγή δεν έχουν ούτως ή άλλως!!

Όπως λέει κι ένα τραγούδι τους:

Μάνα μένα δε μ' έκαμε, μηδέ κι αντρούς σπορά 'μαι.
Χρυσό παγώνι μ' έκαμε στου αγκαθιού τη ρίζα.
Κι ήταν τ' αγκάθι δροσερό, το γάλα ντου πληθώριο.
Κι έτρωγα κι εμεγάλωσα....


Είναι άνθρωποι μεσαίου αναστήματος,

Σύμφωνα με τις ανθρωπομετρήσεις του Άρη Πουλιανού, οι Σφακιανοί είναι οι υψηλότεροι Έλληνες...


με μαύρα μικρά και στρογγυλά μάτια, μαύρα φρύδια, μικρό κεφάλι, σγουρά μαλλιά, πεταχτά αφτιά, πατημένες μύτες, πεταχτά δόντια, κοντό λαιμό, τριχωτό σώμα, κοντά πόδια, σκυφτοί σα στραβωμένοι, πλατιά πέλματα, πλατιές παλάμες, χοντρά δάχτυλα, πλατιά νύχια, χοντρή μέση και γερό δυνατό σώμα.


Σα θες να δεις και να χαρείς όμορφα παλληκάρια
Έλα στο Φραγκοκάστελλο να 'ναι τ' Αγιού Νικήτα...


Είναι όλοι τους είκοσι πέντε χιλιάδες άτομα.

Κοντοπυράκειος :-) στατιστική ! Μόνο δυο χωριά, η Ανώπολη και η Κατώπολη (Λουτρό) είχαν 72000. Κατά δε τον Pashley, είχαν όχι κατοίκους 72000, αλλά "troops" = ασχέρι [= στράτευμα]


Μιλούν μια διάλεκτο κοντινή στα αραβικά. Γνωρίζουν και ελληνικά.

Π.χ. Αίγα ψαραυτοροδομάγουλη

Πολλές λέξεις τους είναι λέξεις των δαιμόνων. Οι φωνές τους είναι πολύ δυνατές. Με άνεση συνομιλούν δυο άνθρωποι που κάθονται σε αντικρινά βουνά.


Και βέβαια! Οι ΑηΓιαννιώτες ειδικά! Τραγουδούσε, λέει, στο χωριό ο Γιωργεδοδημήτρης (Δημήτρης Γιωργεδάκης) και τον ακούγανε στου Ζαράνη!

Μερικά από τα παιδιά του λαού αυτού γεννιούνται σε οχτώ μήνες. Ενώ τα κορίτσια μένουν στην κοιλιά των μανάδων τους έναν ολόκληρο χρόνο. Τα κορίτσια ενηλικιώνονται στα οχτώ εννιά τους χρόνια και στα δέκα μένουν έγκυες.


Στα οκτώ-εννιά παντρεύονταν, αλλά στο σπίτι του γαμπρού πήγαιναν 15-16 χρονών. Τα δεσμεύανε με τα δεσμά του γάμου γιανά αποφεύγουν τις απαγωγές.

Οι Σφακιανοί κλέβανε γυναίκες, αλλά μόνο ανύπαντρες!


Τα αγόρια ενηλικιώνονται στα δέκα και στα έντεκα. Το νερό και το κλίμα της Κρήτης βοηθούν στην αύξηση του πληθυσμού. Επειδή κατάγονται από τους δαίμονες γελούν συνέχεια και χαίρονται. Όπως και στο ψημένο κεφάλι του προβάτου, έτσι φαίνονται και στα δικά τους δόντια, όταν γελούν. Είναι ένας περίεργος λαός που σε κάνει ν’ απορείς. Αν και στις χώρες των απίστων δεν είναι συνηθισμένα τα τόξα και τα βέλη, εδώ υπάρχουν και αυτά μαζί με χαρμπέ, σφεντόνες και τουφέκια. Είναι γενναίοι και δυνατοί πολεμιστές.

Συ είπας !!

------------------------------------------

Βιογραφία και αξιολόγηση του έργου του Evliya Çelebi δες εδώ