1940

Ημερολόγιο του Δημητρίου Γιαννόπουλου, στρατιώτη στον Ελληνο-ιταλικό Πόλεμο (1940)

Ασάνι (σήμερα Κρυονέρι) Καλαβρύτων, το χωριό του στρατιώτη.

Εις τας 12 του μηνος Ιανουαρίου Eπαρουσιάσθην εις τον δευτερον Λόχον, είς το στρατόπεδου Πατρών. Έις τας 20-1-1941 του Μηνός εντίθην τσολιάς, είς τας 21 επήγαμεν εις τον σταθμόν Αγίου Ανδέου παραλάβαμε τα Μουλάρια μας, τα ετοιμάσαμε το Βράδυ τα επήγαμε εις το βαπόρι Αλλά τα επιστρέψαμε και επήγαμε Μόνοι μας εκημηθήκαμε εις το Καράβι και εξηπνήσαμε το πρωί Σταματίσαμε μέσα εις την θάλασσα Ελάβαμε διαταγήν και σταματησαμε δια να αποφήγωμε αεροπορική ρίξη τέλος ήλθε αντιτορπιλικόν και μας εσηνόδεψε και εφθάσαμε εις Αστακόν εκήμηθήκαμεν το βραδυ
Και το δεύτερο βράδυ η μεθεπομένη Το πρωί φήγαμε και φτάσαμε εις τας 12 το βράδυ εις χοριον στοχαλαδες 360 οικογένεις

Ενήναμε 2 ημέρες εκημιθήκαμε εις Σπιριδων και εις το σπιτι ενός πατριότη Από εκει ξεκινήσαμε εις τας 27/1/41 βράδυ δια αμφιλοχία ωρα 7 επεράσαμε μια μεγάλη λημνη ετάσαμε εις τις εις τας 1 ½ τη νυκτα. Την επομένη 28 του ιδιου μηνός εφήγαμε επεράσαμε εις χωριόν Ανοιξιάτικα εμήναμε ενα βράδυ σχέδον έξω από την Άρτα. Είς την 29 εφθάσαμε εις Άρταν επεράσαμε από χοριόν κομπότή την επομένη το απόγεμα εφάγαμε. Περνόντας από το ιστορικόν γεφύρι της Άρτας προχορόντας εβρήκαμε και άλλο ποτάμι επίσης μεγάλο τον Λούρο επεράσαμε από φιληπιάδα και είς ένα μεγάλο χωριό παντάνασα εμήναμε σ΄ένα μήλο πλησίον του ποταμού Λουρου. Την επομένη 31 εφίγαμε και προχορόντας εφτάσαμε εις Κλεισούρα την 1-2 εφήγαμε και εις τας 2-2-41 εφτάσαμε εις Γιάννενα. Είς τας 4-2-41 εφήγαμε και ήλθαμε καλπάκι είς τας 5-2-41 εφτάσαμε Κακαβιά.

Εις τα σήνορα εις τας 6-2-41 εφτάσαμε γιωργάντάδες Έλληνικό χωριό.Εφήγαμε τη επομένη και εις τας 12 τη νύκτα εις χορίον Λιμπόχοβο εμήναμε εκεί εις τας 12 του μηνός 12-2-41. Έφηγαν 2 φορές επιδρομείς και την δεύτερη έριξαν ένα αεροπλάνο. Πρώτη φοράν όπου ίδα τέτοιον θέαμα. Έφτάσαμε είς το Αργιρόκαστρο εκαθήσαμε μέχρι τας 12-3-41 Πέμπτην ήλθεν διαταγή και φήγαμε είς τας 8.10 το βράδυ και βαδίζαμε μέχρι το πρωί στας 5 εις το χοριόν Πολητσιάνη εφάγαμε το βράδυ εφήγαμε εις τας 11 η ώρα 13 του Μαρτίου 8 ώρες δρόμο εκέι στρατοπεδέψαμε οι πυροβολισμοί δεν έπαβαν. την 21ην μας έβαλαν με τους όλμους με εσκέπασαν με χώματα την επομένη 25ην του Ευαγγελισμου έλαβα από τον αδελφό μου Νίκο και από τον πατέρα μου και Βάσω Τζοβόλου. Το απόγευμα μας άρχισαν μας χτηπούσαν με τους όλμους

Σύνοφρυς Έλληνας φαντάρος στην Αλβανία (Φλεβάρης 1941)

Η γραμμή ήταν είς την 16:37 παραπλέυρος είς την Τρεμπεσίνα μέχρι τη τριακοστή πρώτη 31-3-41 το βουνό όπου εμαχώμαθα ονομάζεται Τεπελένι. 4 Απριλίου μας έκαναν επίθεση 6-4 ήρθε κι άλλη διμοιρία και επανασυνταχθληκαμε. Εις τα δέκα Εμάθαμε ότι Γερμανικά στρατεύματα τα εκατέβασαν εις Θεσσαλονίκην και ότι ο βασηλέας έφυγε. Η κυβέρνηση επαρετήθη είς τας 11 είχαμε τα ίδια και είς τας 12 επισεις είχαμε όλοι κακό προέσθημα ότι εκαταλήφθη η Θεσσαλονίκη εις τας 13 του μηνός ημέρα των βαίων. Εμάθαμε το απόγευμα ότι θα γίνει οπισθοχώρισης εγγαταλήπσαμε τας θέσεις μας και επεράσαμε εν μέσω Κλεισούρας και εφτάσαμε το πρωί εις της Μαμαριές το βράδυ εφήγαμε και επεράσαμε πεζοι τον Αώο ποταμό.

Και εφτάσαμε εις χωριων Βόλομποβο, Την άλλη μλερα φήγαμε για Πρεμετή Μεγάλη Τρίτη τη επόμενη Μεγάλη Τετάρτη εφήγαμε κα επήγαμε σε όρος πάνω και εστήσαμε ποφυλακές. Την επομένη εφήγαμε παραδωμένοι και εφτάσαμε εις την Πολήτσανη εκεί μας έφτασε η φάλαγγα που οπισθωχορίσαμε και το βράδυ εφήγαμε επεράσαμε από το χωριό Γεωργουτσάδες την νύκτα του Πάσχα εις τας 2 1/2 μεσάνυχτα ήταν θληβερόν το βράδυ ελάβαμε διαταγή να αμυνθούμε μέχρις ενός διότι υπάρχει λόγος να μην μας πάρουν ούτε μία σπιθαμή γής. Αφού εφήλαξα σκοπός 12-2 κατά τις 3 1/2 νύχτα ακούω τον λοχαγό να λέει ακούστε άνδρες αυτήν την στιγμή εμάθαμε την συνθηκολόγισην μετά της γερμανίας και επεμβάσεως της γερμανίας εδέχθη ο Ιταλός να υπογράψει ανακοχήν.

το πρωί είς τας 9:20 21 του μηνός Απριλίου δεύτερη μέρα της Λαπμρής. Ο αξιωματικός ο ο δικός μας έκανε συνενοησεις. εν τω μεταξή ερχόταν στρατός Ιταλικός αλλα κάτι συνέβη πρίν Πάρα ήθελαν να περάσουν έγιναν συνενοήσεις δεύτερες και μας είπαν ότι περιμένουν διαταγές. αυτήν τη βραδιά την επεράσαμε εις το πόδι μήπος μας σπάσουν την γράμμή. Την επόμενη Τρίτη του Πάσχα 22-4-41 το πρωί περιμέναμε την απάντησην και αυτοί κατά τας 9 ήλθαν εις το μέσον Αξιωματικοί Ιταλοί καθώς και Έλληνες και ακούσαμε την απόφαση ότι θα περάσουν πωσδήποτε αυτήν την ώρα οι αξιωματικοι μας έγιναν θηρία και τους απάντησαν Ότι εάν θέλουν ορίστε ο δρόμος περάστε αφού θέλετε και απεχορισαν όλοι νευρικοί. μόλις έφτασαν οι δικοί μας εις τα σήνορα μας και αυτοί επιάσανε άρχη πηρός την στηγμή αυτήν είχα βάλει γαλέτα εις το τσάι μου και δεν επρόλαβα ούτε μια κουλιά να πάρω τι συνέβει εκείνη την στιγμήν αν θελήσης να περιγράψεις ο στρατός μας του έκανε επίθεση και τους εσάρωσε και κόπασε κατά τας 3 το απόγευμα οπότε απεσίρθησαν και εφάγαμε βακαλάο κατά τις 5 το απόγευμα έρχετε διαταγή να εγγαταλήψουμε τα σύνορα μας κατά τας 9 ηώρα φεύγουμε με πορία πολύ σύντομη πορεία φτάνουμε την επομένη εις τας 10 ωρα όπισθεν των συνόρων των νέων των νέων μέσα Ιταλίας μόλις εκαταβηθήσαμε δια να αναπαυθούμε δια να αναπουθούμε αμέσως έρχετε διαταγή

Επιστολικό δελτάριο σταλμένο απο τον στρατιώτη Δ. Γιαννόπουλο (10-5-1941)

Ότι εντός μισής ώρας εάν δεν προλάβουμε να περάσουμε ήμεθα αιχμάλοτοι. Το τι έγινε δεν περιγράφετε τέλος αποφήγαμε τον κύνδηνο περνώντας το Καλπάκι από εκεί εμπήκαμε πλέον μέσα είς κατεχόμενη Ελλάδα ηπό των Γερμανών εμείναμε το βράδυ είς ένα μέρος τη επόμενη φήγαμε και φτάσαμε είς την φρικτότερον στιγμήν της ζωής μας την ατήμωσην μας επήραν τα όπλα τα κανόνια και γενικός όλα τα όπλα 25 εξεκινήσαμε από εκεί και εμπήκαμε είς το Μπιζάνι και την επόμενη εφήγαμε και εφτάσαμε είς Φηληπιάδα εκεί μείναμε το βράδυ την άλλη μέρα επεράσαμε απέναντι εις τον Προφήτη Ηλία. Εκεί εμήναμε μέχρι της 13 Μαίου 10 η ώρα εφήγαμε και ήλθαμε εις Άρτα εστρήψαμε δεξιά και επήγαμε είς χορίον Νεοχόρι. Επεράσαμε με βέρκα και προχρίσαμε εφτάσαμε το βράδυ κημηθήκαμε είς καλήβα το πρωί επεράσαμε τα Αρτοχόρια του Κραβάσορα εκημηθήκαμε στου Λεπενού από εκεί εφήγαμε και επεράσαμε από πολλά χωριά στη συνέχεια εφτάσαμε εις Αγρήνειον. από εκεί εξεκινήσαμε εις τας 3 1/2 και το βράδυ εκημηθάκαμε εις Μεσσολόγγι κατόπιν εφήγαμε και περάσαμε από το Κρυονέρι και περάσαμε εις Πάτρας ξηπόλητοι πολλοί έχασαν το κουράγιο τους έπαθαν κρυοπαγήματα και χάθηκαν εγώ επέδιξα υπομονήν κι προσευχήν έλεγα κι αυτό θα περάσει και δεν έφταναν οι άλλες ταλεπορίες είχαμε και τις ψήρες άλλοι είπαν ότι μας ανάγγαζαν να ξηνόμαστε και δεν πάγωνε το αίμα μας.

Από το Ιστολόγιο ΣΤΕΜΝΙΤΣΑ

ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΕΛΥΤΗΣ, ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ

Πορεία προς το μέτωπο (28η Οκτωβρίου 1940)

..............

Νύχτα πάνω στη νύχτα βαδίζαμε ασταμάτητα, ένας πίσω απ' τον άλλο, ίδια τυφλοί. Με κόπο ξεκολλώντας το ποδάρι από τη λάσπη, όπου, φορές, εκαταβούλιαζε ίσαμε το γόνατο. Επειδή το πιο συχνά ψιχάλιζε στους δρόμους έξω, καθώς μες στην ψυχή μας. Και τις λίγες φορές όπου κάναμε στάση να ξεκουραστούμε, μήτε που αλλάζαμε κουβέντα, μονάχα σοβαροί και αμίλητοι, φέγγοντας μ' ένα μικρό δαδί, μία - μία εμοιραζόμασταν
τη σταφίδα.



Ή φορές πάλι, αν ήταν βολετό, λύναμε βιαστικά τα ρούχα και ξυνόμασταν με λύσσα ώρες πολλές, όσο να τρέξουν τα αίματα. Τι μας είχε ανέβει η ψείρα ως το λαιμό, κι ήταν αυτό πιο κι απ' την κούραση ανυπόφερτο. Τέλος, κάποτε ακουγότανε στα σκοτεινά η σφυρίχτρα, σημάδι ότι κινούσανε, και πάλι σαν τα ζα τραβούσαμε μπροστά να κερδίσουμε δρόμο, πριχού ξημερώσει και μας βάλουνε στόχο τ' αερόπλανα.
Επειδή ο Θεός δεν κάτεχε από στόχους ή τέτοια, κι όπως το ΄χε συνήθειο του, στην ίδια πάντοτε ώρα ξημέρωνε το φως.

..............